Als je aan de jaren ’70 denkt, en dan specifiek aan auto’s die een onuitwisbare indruk hebben achtergelaten, dan doemt al snel het beeld op van de Volkswagen T2. Dit iconische busje, met zijn vriendelijke ronde vormen en de belofte van avontuur, was zoveel meer dan alleen een vervoermiddel. Het werd een cultureel fenomeen, een rijdend statement en voor velen van ons, waaronder ikzelf, een eerste kennismaking met de vrijheid van de weg. Laten we samen een duik nemen in de rijke geschiedenis van deze geliefde klassieker, die tot op de dag van vandaag harten sneller doet kloppen.
Van schets tot icoon de geboorte van een legende
De oorsprong van de Volkswagen Transporter, waar de T2 een cruciale generatie van is, ligt verrassend genoeg in Nederland. Het was de Nederlandse Volkswagen-importeur Ben Pon die in 1947, tijdens een bezoek aan de Volkswagenfabriek in Wolfsburg, het idee kreeg voor een compacte bestelwagen. Geïnspireerd door een simpele ‘Plattenwagen’, een transportvoertuig op Kever-basis voor intern fabrieksgebruik, schetste Pon de eerste contouren van wat later de Volkswagen Transporter zou worden. Zijn visionaire schets, die tegenwoordig in het Rijksmuseum in Amsterdam te bewonderen is en aanvankelijk gebaseerd was op het chassis van de Kever, toonde een bestelwagen waarbij de bestuurder boven de vooras zat, een concept dat de laadruimte maximaliseerde. Hoewel het Kever-chassis uiteindelijk niet sterk genoeg bleek en een nieuw ladderchassis werd ontwikkeld, bleef de luchtgekoelde motor achterin een kenmerkend VW-element. De eerste generatie, de T1, liefkozend ‘Spijltjesbus’ genoemd vanwege zijn gespleten voorruit, rolde vanaf 8 maart 1950 van de band en legde de basis voor een wereldwijd succes. Ik herinner me nog goed de verhalen van mijn vader over deze vroege busjes, die al snel onmisbaar werden als onderdeel van de bedrijfswagens van Volkswagen voor kleine ondernemers.
In 1967 was het tijd voor een opvolger die de T1 moest doen vergeten, of beter gezegd, overtreffen. De Volkswagen T2, ook wel bekend als de ‘Panoramabus’ of internationaal de ‘Bay window’, maakte zijn entree. Deze naam dankte hij aan zijn grote, ongedeelde en licht gebogen voorruit die een veel beter zicht bood dan de gespleten ruit van zijn voorganger. Het design was moderner, iets ronder en de bus was ook wat langer en zwaarder. De T2 was niet zomaar een update; het was een compleet vernieuwd model dat inspeelde op de veranderende eisen van de tijd. Het comfortniveau ging omhoog, en de rijeigenschappen verbeterden, wat de T2 niet alleen geschikt maakte voor goederenvervoer, maar ook steeds meer voor personenvervoer en recreatief gebruik. Het was deze generatie die de jaren ’70 zou gaan domineren en uitgroeide tot het symbool dat we vandaag de dag nog steeds koesteren. De overgang van T1 naar T2 markeerde een belangrijke stap in de evolutie van dit werkpaard naar een veelzijdig icoon.
De T2 in de jaren ’70 evolutie en technische verfijning
De jaren ’70 waren cruciaal voor de T2. Gedurende dit decennium onderging het model diverse belangrijke aanpassingen en verbeteringen, die we kunnen onderscheiden in verschillende submodellen.
Modelonderscheid T2a, T2a/b en T2b
De vroege modellen, geproduceerd tot en met modeljaar 1971, staan bekend als de T2a. Deze hadden nog de lage, afgeronde voorbumpers en de knipperlichten laag aan de voorzijde, onder de koplampen. Vandaar de bijnaam ‘Lowlight’ die liefhebbers gebruiken. In 1972 was er een overgangsmodel, de T2a/b, die kenmerken van zowel de ‘a’ als de latere ‘b’ combineerde. Vanaf modeljaar 1973 werd de T2b geïntroduceerd. Deze ‘Late Bay’ modellen kregen een meer hoekige, veiligere voorbumper, en de voorste knipperlichten verhuisden naar een hogere positie, naast het ventilatierooster. Deze details zijn voor ons, verzamelaars en restaurateurs, vaak de sleutel tot het dateren van een bus.
Motorische vooruitgang en de komst van de Type 4 motor
Onderhuids vonden er minstens zulke belangrijke ontwikkelingen plaats. De T2 begon zijn carrière met de vertrouwde 1.6-liter Type 1 motor, die ongeveer 47-48 pk leverde. Vanaf 1971 werd echter de robuustere en krachtigere Type 4 ‘pannenkoekmotor’ geïntroduceerd, aanvankelijk met een cilinderinhoud van 1.7 liter en zo’n 67 pk. Deze motor, oorspronkelijk ontwikkeld voor de Volkswagen 411/412, bood meer koppel en maakte de T2 geschikter voor zwaardere belading en hogere kruissnelheden. Ik heb zelf aan beide motortypes gesleuteld, en de Type 4 voelt merkbaar potenter aan. Gedurende de jaren ’70 groeide de Type 4 motor verder: in 1974 naar 1.8 liter (68 pk) en vanaf modeljaar 1976 zelfs naar 2.0 liter (70-71 pk). Deze 2.0 liter was een welkome upgrade, zeker voor de zwaardere camperuitvoeringen. Vanaf 1973 werd ook een automatische versnellingsbak leverbaar in combinatie met de Type 4 motor, wat het rijcomfort verder verhoogde.
Verdere mechanische en veiligheidsinnovaties
Andere significante mechanische verbeteringen gedurende de T2-productie in de jaren ’70 waren de overstap naar een 12-volt elektrisch systeem, de introductie van schijfremmen aan de voorzijde (een enorme verbetering voor de veiligheid!) en een vernieuwde achterwielophanging met semi-onafhankelijke wielophanging (semi-trailing arms) en homokinetische koppelingen. Dit verving de pendelassen van de T1 en vroege T2a-modellen, wat resulteerde in stabielere en veiligere rijeigenschappen, vooral in bochten. Voor de Amerikaanse markt werden vanaf 1975 modellen uitgerust met Bosch L-Jetronic brandstofinjectie om aan de strengere emissie-eisen te voldoen, en vanaf 1978 volgde elektronische ontsteking. Al deze aanpassingen maakten de T2 tot een steeds volwassenere en betrouwbaardere metgezel. Zelfs de evolutie van Volkswagen’s infotainmentsystemen, hoewel later prominent, vindt zijn wortels in de continue drang naar verbetering die ook de T2 kenmerkte.
Meer dan een busje de T2 als cultureel fenomeen
Hoewel de T2 oorspronkelijk bedoeld was als een praktisch werkpaard voor ondernemers, en dat was hij zeker, ik heb er genoeg gezien die decennialang trouwe dienst deden bij bakkers en schilders, groeide hij in de jaren ’60 en vooral ’70 uit tot veel meer dan dat. De T2 werd omarmd door de hippiebeweging en de tegencultuur, en werd een wereldwijd symbool van vrijheid, avontuur en een alternatieve levensstijl. De combinatie van een relatief lage aanschafprijs, betrouwbare techniek, een zee aan binnenruimte en het gemak waarmee je hem zelf kon onderhouden en aanpassen, maakte hem perfect voor jonge mensen die de wereld wilden ontdekken. Het verhaal hoe de hippiebus een fenomeen werd, is onlosmakelijk verbonden met de T2. Het grote, vriendelijk ogende VW-logo op de neus werd vaak omgetoverd tot een vredessymbool, en de grote, vlakke carrosseriedelen dienden als een ideaal canvas voor kleurrijke, psychedelische beschilderingen.
Een klassieke Volkswagen T2, zoals dit exemplaar in crème/beige en lichtgeel, belichaamt de vrijheid van avontuurlijke reizen en de iconische T2-stijl.
De T2 was prominent aanwezig op muziekfestivals zoals Woodstock en werd de ultieme ‘road trip’-auto, perfect voor gezinsavonturen. Voor die reizen was praktische en comfortabele kleding voor de kinderen natuurlijk onmisbaar. Ouders van nu die met hun kroost op pad gaan, zouden veel profijt kunnen hebben van het gespecialiseerde aanbod van Kids Brand Store, die kinderkleding biedt die ideaal is voor buitenspelen en bewegen, en zo bijdraagt aan een zorgeloze vakantie. De ruime binnenkant van de T2 kon eenvoudig worden omgebouwd tot een camper, vaak met behulp van de befaamde ombouwkits van Westfalia. Deze campers, compleet met hefdak, bedden, een keukentje en een tafel, boden een ongekende vrijheid. Ik heb het genoegen gehad diverse Westfalia T2’s te restaureren, en de ingenieuze wijze waarop de ruimte benut wordt, blijft me verbazen. De redenen voor zijn populariteit binnen de tegencultuur waren legio: hij was goedkoop, betrouwbaar en makkelijk te besturen, en bood een gevoel van onafhankelijkheid. Deze associatie met vrijheid en avontuur draagt sterk bij aan waarom het Volkswagenbusje na al die jaren nog zo geliefd is.
Een wereldreiziger met een lange adem
De productie van de Volkswagen T2 in Duitsland liep tot 1979, toen hij werd opgevolgd door de meer hoekige T3. Maar dat betekende zeker niet het einde van de T2. Het busje was zo robuust en geliefd dat de productie in andere delen van de wereld nog lang doorging. Met name in Mexico en Brazilië bleef de T2 nog decennialang van de band rollen. Ik heb zelf exemplaren uit Brazilië gezien die tot ver in de jaren ’90 en zelfs 2000 zijn geproduceerd, vaak met lokale aanpassingen. Het wereldwijde productie en aanpassingsvermogen van de Type 2 getuigen van zijn succesvolle ontwerp. In Brazilië kreeg de T2 tegen het einde van zijn productiecyclus zelfs een watergekoelde motor en een opvallende zwarte grille aan de voorkant om aan de moderne emissie-eisen te kunnen voldoen. Het is bijna ongelooflijk, maar de allerlaatste ‘klassieke’ Volkswagen T2 rolde pas eind december 2013 van de productielijn in Brazilië, waarmee een productieperiode van meer dan 45 jaar voor dit specifieke model ten einde kwam. De lange productierun, vooral in Zuid-Amerika, benadrukt zijn duurzaamheid en blijvende relevantie als betaalbaar transportmiddel.
De iconische T2 in de klassieke rood-witte tweekleurige uitvoering, zoals deze met Brits kenteken, blijft een geliefd object bij verzamelaars wereldwijd.
Deze lange productieperiode, verspreid over meerdere continenten, betekent ook dat er een enorme variëteit aan T2-modellen en uitvoeringen bestaat. Van eenvoudige bestelwagens en pick-ups (zowel met enkele als dubbele cabine) tot luxe personenbusjes en natuurlijk de iconische campers. Elk land had vaak zijn eigen specifieke details en aanpassingen, wat het voor ons als liefhebbers extra interessant maakt. Het opsporen van zeldzame exportmodellen of specifieke uitvoeringen is een sport op zich. De T2 was een echt werkpaard, ingezet als ambulance, politiebus, brandweerwagen en zelfs als railvoertuig. Zijn veelzijdigheid kende nauwelijks grenzen.
De T2 vandaag een levende legende die blijft inspireren
Vandaag de dag, vele decennia na zijn introductie, is de Volkswagen T2 populairder dan ooit. Wat mij betreft volkomen terecht! Het is een oldtimer die een enorme nostalgische waarde vertegenwoordigt en bij velen warme herinneringen oproept aan vakanties, festivals of gewoonweg een zorgelozer tijdperk. De prijzen voor goede, gerestaureerde exemplaren zijn de afgelopen jaren flink gestegen, en een mooie T2 is een gewild bezit. Ik zie op beurzen en clubbijeenkomsten nog steeds de twinkeling in de ogen van mensen als ze een prachtig gerestaureerde T2 zien staan. Het is de combinatie van zijn charmante uiterlijk, de rijke historie en het gevoel van vrijheid dat hij uitstraalt. Het is ook fantastisch om te zien hoe een nieuwe generatie de T2 ontdekt en waardeert, vaak met moderne twists zoals elektrische ombouw, maar altijd met respect voor het originele karakter. De invloed van Nederlandse VW-clubs op de restauratiecultuur is hierbij onmiskenbaar en draagt bij aan het levend houden van deze legendes. De Volkswagen bus T2 blijft een geliefd object voor zowel de doorgewinterde verzamelaar als de beginnende klassiekerliefhebber. Hij is meer dan staal en rubber; hij is een stukje rijdende geschiedenis, een cultureel ankerpunt en een blijvende bron van inspiratie voor avonturiers en dromers. En zolang er mensen zijn die de geur van benzine en de roffel van een luchtgekoelde boxermotor waarderen, zal de legende van de T2 voortleven.